Συνέντευξη στο ένθετο της εφημερίδας Corriere della Sera
Έξι επιφανείς Έλληνες της Ιταλίας μιλούν για την κρίση

Ένας ψυχίατρος, μια γενική διευθύντρια, ένας σεφ, μία γιατρός, ένας μάνατζερ και μία διευθύντρια, όλοι τους Έλληνες που ζουν μόνιμα στην Ιταλία, μιλούν στο γυναικείο ένθετο περιοδικό «Io Donna» της εφημερίδας Corriere della Sera για την κρίση που έχει χτυπήσει την Ελλάδα, για την απόφασή τους να κάνουν τόπο κατοικίας τους τη γειτονική χώρα και για τις ελπίδες τους για τον ελληνικό λαό.
Οι έξι επιφανείς  Έλληνες αποκαλύπτουν στη δημοσιογράφο Εμανουέλα Τζουκαλά σκέψεις που τους συνοδεύουν από την «παλιά» Ελλάδα και φωτογραφίζονται από τον διάσημο Έλληνα φωτογράφο Σάκη Λάλα, ο φακός του οποίου αποτυπώνει το βλέμμα τους που προδίδει έγνοια για το μέλλον της χώρας, αλλά και ελπίδα.
Η κυρία Θεανώ Λιανίδου γενική διευθύντρια της Mars Italia που ζει στο Μιλάνο από το 2009 μιλά για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα κάνοντας λόγο για «διαφθορά και φοροδιαφυγή που είτε ανέχθηκαν είτε έπραξαν οι πολιτικοί». Εντοπίζει μάλιστα τη διέξοδο στην επίλυση αυτών των δύο προβλημάτων και λέει χαρακτηριστικά «η μάχη κατά της διαφθοράς, μαζί με τη δημιουργία νέων συνθηκών για οικονομική ανάπτυξη αποτελούν τη λύση. Και οι Έλληνες έχουν ευθύνες αλλά δε μου αρέσει η ηθικοπλαστική προσέγγιση κάποιων διεθνών μέσων που προτείνουν για τη χώρα λιτότητα ακόμα πιο βαθειά από αυτή που ήδη επικρατεί».
Όσο για τους νέους, η κυρία Λιανίδου δηλώνει ότι γνωρίζει νέα ζευγάρια που «συντηρούνται οικονομικά από τους παππούδες τους επειδή κανείς από τους δύο δεν μπορεί να βρει δουλειά και ακούω μερικούς να λένε ότι μια τέτοια δραματική κατάσταση στο τέλος, μπορεί να αποκαλυφθεί ευκαιρία αρκεί να γίνουμε όλοι πιο υπεύθυνοι». Ενώ για το ενδεχόμενο η Ιταλία να γίνει Ελλάδα υποστηρίζει «δεν το πιστεύω. Στην Ιταλία υπάρχει βιομηχανία που η χώρα μας δυστυχώς δεν γνώρισε ποτέ».
Ο Σπύρος Θεοδωρίδης έγινε γνωστός σε όλη την Ιταλία χάρη στη συμμετοχή και νίκη του στον τηλεοπτικό διαγωνισμό μαγειρικής Masterchef το 2011 και πλέον έχει δική του εκπομπή «Help Kitchen» στο τηλεοπτικό κανάλι Sky. Μιλώντας στο Io Donna εκφράζει θυμό για την κατάσταση στην Ελλάδα. «Ήρθα στην Ιταλία από αγάπη, ήμουν νέος και την Αθήνα την έζησα λίγο, όμως ήταν αρκετό για να φύγω με θυμό. Στην Ελλάδα ποτέ τα πράγματα δε λειτούργησαν σωστά. Στα νοσοκομεία για παράδειγμα, έπρεπε να δώσεις φακελάκι στους γιατρούς για να σε εξετάσουν. Για να μη μιλήσω για τη διαφθορά στην πολιτική. Ήταν σίγουρο ότι θα ξεσπούσε η κρίση», λέει ο κ. Θεοδωρίδης.
Ο σεφ δεν παραλείπει να μιλήσει και για τη «χρυσή εποχή» των Ολυμπιακών όπου «η χώρα είχε μεταμορφωθεί. Μεγάλοι δρόμοι, ξενοδοχεία, στάδια… ποιος μπορούσε να τα υποστηρίξει (οικονομικά) όλα αυτά; Ο Δήμος Αθηναίων αντί να επενδύσει σε σημαντικά πράγματα, κατασκεύαζε ποδηλατοδρόμους σε μια πόλη που δε βλέπει κανείς ποδήλατα να κυκλοφορούν. Οι Έλληνες είναι έτσι: δε τους νοιάζει μέχρι που η κατάσταση δε πάει άλλο και τότε μόνο επαναστατούν».
Όσο για το μέλλον ο κ. Θεοδωρίδης οι προβλέψεις του δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες καθώς «μπορεί η χώρα να βγει από την κρίση πουλώντας τα πάντα, ακόμα και την Ακρόπολη. Η Ευρώπη έχει ήδη κάνει πολλά για να μας βοηθήσει». Για τον ίδιο παρόλα αυτά νιώθει ότι ζει σε ένα όνειρο «κερδίζοντας το Masterchef η ζωή μου άλλαξε. Όπως το αμερικανικό όνειρο, όπου ακόμα υπάρχουν οι ευκαιρίες».
Η κυρία Ειρήνη Ποντικάκη, γιατρός στο νοσοκομείο «Gaetano Pini» του Μιλάνο ζει στην Ιταλία από το 1987, πολλά χρόνια πριν η κρίση χτυπήσει την πόρτα της Ελλάδας και της Ευρώπης. Παρόλα αυτά η κυρία Ποντικάκη δεν είναι ξένη σε αυτή τη κατάσταση, καθώς τα συχνά ταξίδια της στην πατρίδα της την Κρήτη της την υπενθυμίζουν. «Ήρθα στην Ιταλία για σπουδές και έμεινα. Πηγαίνω στην Κρήτη δύο φορές τον χρόνο. Πριν την κρίση με εντυπωσίαζε η αλλαγή στον τρόπο ζωής των Ελλήνων: ακριβά αυτοκίνητα, ταξίδια, τρελά έξοδα. Τα χρήματα όμως ήταν εικονικά, που κατάφεραν να αλλοιώσουν τον χαρακτήρα του λαού. Ήταν προφανές ότι επρόκειτο για το πρελούδιο μιας καταστροφής: πέρα από την γεωργία και τον τουρισμό, η ελληνική οικονομία δεν υφίσταται», λέει.
Αλλά πως προβλέπει το μέλλον; Υποστηρίζει πως «θα χρειαστεί χρόνος μέχρι η κυβέρνηση και ο κάθε οικογενειάρχης να ξανασηκωθεί. Τα παιδιά μου είναι δίγλωσσα και λατρεύουν την Ελλάδα. Για εκείνα όμως η Ελλάδα είναι εκείνη των καρτ ποστάλ, όλο θάλασσα, ήλιος, κόσμος που χαμογελά. Αυτός είναι ο χαρακτήρας μας: η ανοιχτή καρδιά, η απόλαυση της ζωής με τα λίγα. Από εκεί λοιπόν μπορούμε να ξαναρχίσουμε».
Με το μάτι ειδικού ίσως ο κύριος Παναγιώτης Καντζάς βλέπει την οικονομική κρίση  και την γενικότερη κατάσταση  στην Ελλάδα. Ψυχαναλυτής και ψυχολόγος της πολιτικής, ο κύριος Καντζάς ζει στην Ιταλία από το 1964 και δηλώνει «θλιμμένος και ενοχλημένος με την αλαζονεία με την οποία η Άνγκελα Μέρκελ χειρίζεται το ζήτημα: οι πατεράδες μας συγχώρησαν εγκλήματα πολέμου των Γερμανών, οι οποίοι θα έπρεπε να έχουν μια συμπεριφορά πιο ήπια». Βέβαια όπως δηλώνει όταν σκέφτεται με τη λογική τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Λέει λοιπόν ο κ. Καντζάς «με τη λογική όμως, καθώς ασχολούμαι με την ψυχολογία της μάζας, προσπαθώ να διαβάσω τα γεγονότα σαν συμπτώματα για να φτάσω σε μια διάγνωση: βρίσκεται σε κρίση πρώτα από όλα ο ρόλος του πατέρα. Ένας ρόλος του πάτερ φαμίλια, των κυβερνήσεων, των συνδικάτων, των οικονομικών θεσμών, που προβλέπει να βάζει σε τάξη και εμπνέει ιδανικά. Αυτός ο ρόλος παραπαίει σε όλα τα επίπεδα, από το ιδιωτικό στο δημόσιο και το αποτέλεσμα είναι η καταστροφή του ατόμου. Όταν ένας θεσμός και σε αυτή τη περίπτωση η ελληνική κυβέρνηση και η Ευρώπη, ωθεί τον κόσμο να καταναλώνει χωρίς να έχει ανάγκη, με χρήματα που δεν έχει, τότε διαφθείρει τους ανθρώπους. Αυτό το πρόβλημα αφορά σε όλη τη Δύση: η Ελλάδα είναι μόνο η ορατή έκρηξη μιας παγκόσμιας λογικής. Και η Ιταλία είναι πολύ κοντά σε μια ανάλογη κατάρρευση».
Όταν είχε αναλάβει υπεύθυνος διανομών το 2009 (casting manager) είχε φέρει μια μικρή επανάσταση, καθώς ήταν ο πρώτος μη Ιταλός στα 240 χρόνια τότε της Σκάλα του Μιλάνου στη θέση αυτή. Ο κύριος Ηλίας Τζεμπετονίδης συνεχίζει να κάνει τις επαναστάσεις του καταγράφοντας αύξηση συνδρομών στο περίφημο λυρικό θέατρο παρά την κρίση. Για την ελληνική κρίση όμως τι λέει ο «εγκέφαλος» της Σκάλα; «Ο πατέρας μου είναι 83 ετών και έχει μειωμένη σύνταξη κατά 45%. Η αδερφή μου διευθύνει ένα κατάστημα μεγάλης αλυσίδας και έχει να πληρωθεί τέσσερις μήνες. Οι φίλοι μου δημοσιογράφοι και διευθυντές έχουν χάσει τη δουλειά τους. Τα μέτρα της τρόικας, είναι αυτά της ύφεσης: προβλέπουν περικοπές αλλά καμία ουσιαστική πρωτοβουλία για την οικονομική ανάπτυξη», λέει ο κ. Τζεμπετονίδης. Δεν παραλείπει μάλιστα να αναφέρει την άνοδο της Χρυσής Αυγής λέγοντας πως «αυξάνονται οι αυτοκτονίες, ένα δραματικό φαινόμενο που δεν είχαμε ποτέ στη χώρας μας και αυξάνονται ακροδεξιά κινήματα όπως η Χρυσή Αυγή». Αυτό που χρειάζεται σύμφωνα με τον κ. Τζεμπετονίδη είναι «μια στρατηγική για να αναδειχθεί ο τουρισμός, τα γεωργικά προϊόντα και το λιμάνι του Πειραιά».
Παρότι από  το 1999 έχει εγκατασταθεί στο Μιλάνο, παντρεμένη με Ιταλό, η Κρητικής καταγωγής  Μαρία Ξανθουδάκη διευθύντρια εκπαιδευτικών  υπηρεσιών του Εθνικού Μουσείου της Επιστήμης και Τεχνολογίας «Leonardo da Vinci» του Μιλάνου, παρατηρεί την κρίση πολύ στενά. «Κάθε ημέρα ακούω για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που γνωρίζω, μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, ανεργία. Στην Κρήτη βλέπω καταστήματα και γραφεία κλειστά σε δρόμους που πριν υπήρχε ζωή. Ο κόσμος δε χαμογελά πια. Με πληγώνουν περισσότερο οι εικόνες των ανθρώπων της μεσαίας τάξης που τώρα τρώνε στα συσσίτια: είναι πολύ σκληρό», δηλώνει η κυρία Ξανθουδάκη. Οσο για τους νέους Έλληνες αυτό που τη θλίβει είναι ότι «φεύγουν από τη χώρα, η οποία κατ’αυτό τον τρόπο αδειάζει από τα μυαλά εκείνα που θα μπορούσαν να βρουν λύσεις για το μέλλον. Οι Έλληνες αναζητούν τις αιτίες της κατάρρευσης: σκέφτονται και το ίδιο σκέφτομαι κι εγώ, ότι η χώρα μας είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος μιας κακής ευρωπαϊκής πολιτικής».(Δανάη Δασοπούλου)
Πηγή: protothema

 

La crisi vista dai greci che vivono in Italia

Non sono immigrati qualunque, ma eccellenze. Li abbiamo intervistati per capire come vivono il crack del loro Paese
Theano Lianidou 45 anni, amministratore delegato di Mars Italia. A Milano dal 2009.
«La responsabilità della crisi è dovuta in gran parte alla corruzione e all’evasione fiscale che molti politici hanno tollerato o attuato. La condizione per uscirne è dunque, secondo me, la lotta alla corruzione, insieme alla creazione di condizioni per la crescita economica. Anche i greci hanno le loro responsabilità ma non mi piace l’approccio moralistico di alcuni media internazionali che propongono per il Paese un’austerità ancora più profonda di quella che c’è già. La stampa italiana è invece solidale con noi e questo è molto apprezzato in Grecia. Conosco giovani coppie mantenute dai nonni perché nessuno dei due riesce a trovare un lavoro, e sento alcuni dire che una situazione così drammatica, in fondo, può rivelarsi un’opportunità affinché diventiamo tutti più responsabili. E a chi sostiene che l’Italia rischia di diventare la nuova Grecia di domani, io non credo affatto: da voi c’è un’industria che il nostro Paese purtroppo non ha mai conosciuto».
Spyros Theodoridis 39 anni, vincitore di Masterchef 2011 e conduttore di Help Kitchen (Sky 601).
«Mi sono trasferito qui per amore, ero giovane e Atene l’ho vissuta poco, ma mi è bastato per emigrare con rabbia. In Grecia le cose non hanno mai funzionato: negli ospedali, per esempio, dovevi dare soldi sottobanco ai medici per farti visitare. Per non parlare della corruzione dei politici. Era scontato che scoppiasse la crisi. Il Paese si era trasformato per le Olimpiadi del 2004: grandi strade, hotel, stadi... Chi mai avrebbe sostenuto tutto ciò? Il Comune di Atene, invece di investire in cose importanti, costruiva piste ciclabili in una città in cui non si vede in giro una sola bici. I greci sono così: menefreghisti finché le situazioni non precipitano e solo allora si ribellano. Probabilmente il Paese ne uscirà vendendo tutto, compresa l’Acropoli. L’Europa ha già fatto troppo per aiutarci. L’Italia è molto diversa: io ho iniziato qui con lavori precari, poi ho vinto Masterchef e la mia vita è cambiata. Come in un sogno americano, dove esistono ancora le opportunità».
Irene Pontikaki 43 anni, medico reumatologo all’ospedale “Gaetano Pini” di Milano. In Italia dal 1987.
«Sono venuta qui per studiare e sono rimasta, tornando a Creta un paio di volte l’anno. Prima della crisi, mi impressionava lo stravolgimento dello stile di vita in Grecia: auto costose, viaggi, spese folli. Un uso massiccio del credito dopo l’ingresso in Europa. Ma era denaro prestato, virtuale, che ha finito per alterare il carattere di un popolo. Era evidente che fosse il preludio a un disastro: oltre all’agricoltura e al turismo l’economia greca non esiste, non si può far piovere denaro su un popolo quasi alla fame. Il boom economico è stato un capogiro: ci vorrà tempo perché sia il governo sia il singolo capo famiglia riflettano e si rialzino. I miei due bambini sono bilingue e adorano la Grecia: per loro è quella delle cartoline, tutta sole, mare e gente che sorride. Questo è il nostro carattere: l’apertura d’animo, il godere della vita con poco. Da qui possiamo ripartire».
Panayotis Kantzas, 70 anni, psicoanalista e psicologo della politica. In Italia dal 1964.
«Con la pancia, sono rattristato e infastidito dall’arroganza con cui Angela Merkel tratta la questione: i nostri padri hanno perdonato i crimini di guerra ai tedeschi, che dovrebbero avere un atteggiamento più moderato. Con il cervello invece, poiché mi occupo di psicologia delle masse, tento di leggere i fatti come sintomi per arrivare a una diagnosi: è in crisi, prima di tutto, la funzione del padre. Un ruolo dei capi famiglia, dei governi, dei sindacati, delle istituzioni finanziarie, che consiste nel dare un ordine e inculcare degli ideali. Questa funzione vacilla a tutti i livelli, dal privato al pubblico, e il risultato è la distruzione della persona. Quando un’istituzione - in questo caso sia il governo greco, sia l’Europa - spinge la gente a consumare senza bisogno, con soldi che non possiede, corrompe le persone. Questo problema riguarda tutto l’Occidente: la Grecia è solo l’esplosione visibile di una logica mondiale. E l’Italia è vicinissima a un analogo tracollo».
Ilias Tzempetonidis 43 anni, casting manager al Teatro alla Scala di Milano. In Italia dal 2008
«Mio padre ha 83 anni e si ritrova con la pensione ridotta del 45 per cento. Mia sorella dirige un negozio di una grande catena e non riceve lo stipendio da 4 mesi. I miei amici giornalisti e manager hanno perso il lavoro. Le misure dettate dalla Troika (Ue, Bce, Fmi) sono recessive: prevedono tagli ma nessuna concreta iniziativa per la crescita economica. In Grecia mancano perfino le medicine negli ospedali e la gente si nutre alle mense delle parrocchie o frugando nei bidoni della spazzatura. Aumentano i suicidi, un fenomeno drammatico mai visto da noi, e avanzano movimenti estremisti di destra come Alba Dorata. Ci vuole una strategia per valorizzare il turismo, i prodotti agricoli e il porto del Pireo. E misure di semplificazione che facciano ripartire la piccola impresa, che è completamente a terra. Al momento, invece, registriamo solo aumenti delle tasse e una battaglia per mantenere i dipendenti pubblici al loro posto. Tutta energia sprecata».
Maria Xanthoudaki 43 anni, direttore dei servizi educativi al Museo nazionale della Scienza e della Tecnologia “Leonardo da Vinci” di Milano. In Italia dal 1999
«Ho lasciato la Grecia nel ’92 per proseguire i miei studi in Inghilterra. Qui ho incontrato il mio futuro marito, un italiano, e così eccomi a Milano. Ma a Creta, la mia isola, torno spesso a trovare la famiglia. La crisi economica la osservo da qui: ogni giorno mi arrivano le difficoltà delle persone che conosco, i tagli a stipendi e pensioni, la perdita del lavoro. A Creta vedo negozi e uffici chiusi in strade dove prima c’era fermento. E la gente che non sorride più. Mi feriscono soprattutto le immagini di uomini e donne della classe media che ora pranzano alle mense dei poveri: è crudele. Così come i giovani in fuga dal Paese, che in questo modo si svuota proprio di quei cervelli che potrebbero elaborare soluzioni per il futuro. I greci cercano le ragioni del tracollo: pensano, e lo penso anch’io, che il nostro Paese sia il capro espiatorio di una cattiva politica europea».
di Emanuela Zuccalà, foto di Sakis Lalas - 08 gennaio 2013
Πηγή: io donna (corriere della sera)