«Όταν η ποίηση συναντά τη μουσική: Ιταλία, Ελλάδα και Κύπρος στον καθρέφτη»

Μια πολύ σημαντική και ταυτόχρονα πρωτοποριακή καλλιτεχνική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη τη Δευτέρα, 4 Μαρτίου, με τίτλο «Όταν η ποίηση συναντά τη μουσική: Ιταλία, Ελλάδα και Κύπρος στον καθρέφτη».
Τιμώμενες χώρες ήταν η Ιταλία, η Ελλάδα και η Κύπρος τις οποίες εκπροσώπησαν οι ποιητές Elio Pecora, Μιχάλης Γκανάς και Μιχάλης Πιερής, οι μουσικοσυνθέτες Tullio Visioli, Νίκος Ξυδάκης και Κώστας Βόμβολος.
Τη σύλληψη, τον σχεδιασμό και την πραγμάτωση της σπουδαίας και σύνθετης αυτής εκδήλωσης είχε η Paola Maria Minucci, καθηγήτρια της Έδρας Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου La Sapienza της Ρώμης. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Πρεσβειών της Ελλάδας και της Κύπρου.
Η εκδήλωση προηγήθηκε των εγκαινίων της έκθεσης Πρόκληση στη γραμμή-από την Ελλάδα στην Ιταλία, όπου παρουσιάστηκαν τα τελευταία έργα γραφικής του Emanuele Grassi ο οποίος έζησε μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας και πέθανε πρόσφατα.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν εκτός από το κοινό και άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών (ανάμεσά τους ο Mario Vitti, η Francesca Rizzo Nervo, ο Franco D’Intino, η Paola Giunchi και άλλοι), και μεγάλος αριθμός φοιτητών. Χαιρετισμό απηύθυναν ο Κοσμήτορας της Σχολής Lettere e Filosofia καθηγητής Roberto Nicolai, η Διευθύντρια του Τμήματος Ευρωπαϊκών, Αμερικανικών και Διαπολιτισμικών Σπουδών καθηγήτρια Francesca Bernardini, o Πρέσβης της Ελλάδας κ. Μιχάλης Καμπάνης και o Πρέσβης της Κύπρου, κ. Λεωνίδας Μαρκίδης.
Ο Πρέσβης της Κύπρου έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι «στην άνθιση της νεοελληνικής ποίησης συνεισέφεραν και οι ποιητές της Κύπρου με τρόπο μη ευκαταφρόνητο» και υπογράμμισε ότι «από τους αρχαιοτάτους χρόνους η ποίηση υπήρξε η κυριότερη μορφή έκφρασης της ελληνικής γλώσσας, στην οποία γράφτηκαν αυθεντικά αριστουργήματα, έργα σταθμοί στην ιστορία του πολιτισμού μας».
Το κύριο μέρος της εκδήλωσης, το οποίο εισήγαγε η Paola Maria Minucci, ξεκίνησε με μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης μεταξύ των τριών φιλοξενούμενων ποιητών (Γκανάς, Pecora, Πιερής) και των τριών συνθετών (Ξυδάκης, Visioli και Βόμβολος). Έγινε μια άκρως ενδιαφέρουσα και διεισδυτική συζήτηση για το θέμα της μελοποιημένης ποίησης, καθώς και για τη σχέση ποίησης και μουσικής. Aυτό που ιδιαίτερα άρεσε στο κοινό ήταν ότι δεν επρόκειτο για ακαδημαϊκή συζήτηση επί του θέματος, αλλά για κατάθεση απόψεων των ίδιων των δημιουργών (ποιητών και μουσικοσυνθετών) οι οποίο άντλησαν κυρίως από τη δική τους μακρόχρονη δημιουργική εργασία.
Μια άλλη ιδιαιτερότητα της εκδήλωσης αποτέλεσε το γεγονός ότι ο Ιταλός ποιητής Elio Pecora διάβασε στα ιταλικά ένα ποίημα του Μιχάλη Γκανά κι ένα του Μιχάλη Πιερή, ενώ οι δύο Έλληνες ποιητές ανταπέδωσαν με την ανάγνωση στα ελληνικά δύο ποιημάτων του Ιταλού ποιητή από την ενότητα «Εφτά ποιήματα για τη Μητέρα».
Το δεύτερο μέρος της εκδήλωσης περιελάμβανε τρεις μικρές συναυλίες, όπου οι τρεις μουσικοσυνθέτες παρουσίασαν δείγμα της μουσικής δημιουργίας τους στην ποίηση των τριών τιμώμενων ποιητών. Τις ερμηνείες του Νίκου Ξυδάκη σε ποίηση Μιχάλη Γκανά υποστήριξε ο σαξοφωνίστας Δημήτρης Χουντής. Τις μελοποιήσεις ποιημάτων του Elio Pecora ερμήνευσε ο ίδιος ο συνθέτης Tullio Visioli. Τη μουσική του Κώστα Βόμβολου σε ποίηση Μιχάλη Πιερή παρουσίασε ο ίδιος ο συνθέτης με τη σύμπραξη της ηθοποιού Μάνιας Παπαδημητρίου, ενώ η Χριστίνα Πιερή ερμήνευσε συνθέσεις του Ευαγόρα Καραγιώργη από το έργο το «Χρονικό της Κύπρου» του Λεοντίου Μαχαιρά. Την εκδήλωση έκλεισε ο Elio Pecora, ο οποίος ερμήνευσε στην κιθάρα δύο τραγούδια από τη Νεάπολη με στίχους του μεγάλου ποιητή Salvatore Di Giacomo.
Εντυπωσιακή ήταν η ανταπόκριση του κοινού το οποίο με σχόλια και παρατηρήσεις εξέφρασε την ικανοποίησή του για το υψηλό επίπεδο της εκδήλωσης, την ποιότητα των συνθέσεων και των ερμηνειών, αλλά και των ποιημάτων που παρουσιάστηκαν, όπως το «Χάραζε ο τόπος με βουνά πολλά» και «Λίγος χειμώνα πέρσι και γλυκός» του Μιχάλη Γκανά, το «Βράδυ Σαββάτου στην Κατάνια» και το «Δόσμου ορισμόν» του Μιχάλη Πιερή, το «Μητέρα, από εσένα εκκινώ» και το «Όταν τραγούδαγες δεν γνώριζα μητέρα» του Elio Pecora.

Πηγή: moi.gov.cy

 

Quando la poesia incontra la musica... Italia, Grecia e Cipro allo specchio

·         lunedì 4 marzo 2013 ore 12.30

·         sala Odeion – museo dell’Arte classica

·         piazzale Aldo Moro 5, Roma

 Lunedì 4 marzo presso la sala Odeion del museo dell’Arte classica, si terrà l’incontro dal titolo Quando la poesia incontra la musica… Italia, Grecia e Cipro allo specchio. L’appuntamento è organizzato dalla cattedra di Neogreco del dipartimento di Studi europei, americani e interculturali.
L’incontro è dedicato al rapporto tra poesia e musica che in Grecia e a Cipro, ancor più che in Italia, ha una lunga e ricca tradizione con influenze e scambi reciproci. Molti i musicisti greci che hanno musicato testi poetici, primi fra tutti Theodorakis e Chatzidakis con il loro lavoro sulla poesia di Solomòs, Elitis, Ritsos, Seferis.
Alla giornata prenderanno parte eminenti artisti greci, ciprioti e italiani, rispettivamente, i poeti Michalis Ganàs, Michalis Pierìs, Elio Pecora e i musicisti Nikos Xidakis, Kostas Vòmvolos, Dimitris Choundìs, Tullio Visioli e le interpreti Mania Papadimitrìou e Christina Pierì.
L’incontro sarà preceduto dall’inaugurazione di una mostra dal titolo Sfida alla Linea - dalla Grecia in Italia. Per l’occasione saranno presentate le ultime opere grafiche di Emanuele Grassi, artista vissuto tra la Grecia e l’Italia e recentemente scomparso, che con la Grecia ha intessuto un rapporto profondo, culturale, artistico  ed esistenziale. L’esposizione resterà aperta fino all’11 marzo.
Info
Paola Maria Minucci
cattedra di Lingua e letteratura neogreca
dipartimento di Studi europei, americani e interculturali